CAK MAT

AJA SOK GEDE RUMANGSA
Desember 24, 2009 4:04 pm
RUBES LAN NGENES IKU GINAWE DEWE
MULA AJA SOK NGGEDE RUMANGSA
Utang lan mutangake iku bisa uyuda marang katentreman, yen entuk utang lega atine sanalika rumangsa ditulung yen bisa ngutangi sanalika bungah tetulung, nanging batine golek untung mbuh apa kang bakal dinunung.
Manungsa yen arep tentrem, yen bisa aja utang lan ngutangake, marga yen arep ngutangake iku ing batin wis duwe was-was, wis digagas-gagas kongsi memet-njlimet, wasana kedadiyane ditulungi ora wurung dadi komet, iku bisa ora slamet. Sang saya suwe dadi padu, loro-lorone pada nesu, malah-malah dadi satru, iku anyudakake rahayu.
Yen wong kang utang iku ora bisa netepi janji, iku banjur kurang pangaji, marga nyulayani janji, nuli kawistara yen ora duwe pengaji. Mula iku kudu tepa slira, rikala semana kelara-lara, ana manungsa utama kang paring tetulung, nanging aja males mbingung, malah-malah males mentung, iku tindake wong pengung akeh-akeh manungsa kang sungsang-sungsang iku aran tiyang iku senenge yen mung oleh utang, ora ketang dol wirang meksa nyandak utang, ing batin yen liwat arep timpang, iku ing tembe ora kinasih ing tiyang, wusana kesurang-surang.
Mula aja pada jejuluk tiyang (saka) kang tansah luru momotan, iku ing tembe burine abote disangga dewe. Elinga yen manungsa iku kang den arani papak nanging ora pada, iku pada nduweni wadah raja kaya (kedonyan) dewe, wis ana takere miturut gede lan cilike pepancen, dene pada diupaya niku mung reka daya kepiye murih bisa ayen tentrem. Mangertiya yen ora dipangan uler, utawa penyakit, dene yen dilemoni kanti dirumat kang becik-becik, iku ya isih jeneng lobor kang subur. Mula itungan wong kuna iku mbanjur ana paribasan babat, bibit, bobot, bebet.
Babat-bibite, iku wis ora kena diselaki, dene kasunyatane wong dadi lurah iku jare sok ketiban pulung, iku yen digagapi ya isih babat-bibite wong lurah (pemimpin).
Saiki yen digagas saupama, kita iki dadi Kepala Kantor kabeh, utawa dadi Presiden kabeh, sapa kang bakal diprentah ? lan sapa kang bakal nandur utawa macul ? Saupama dadi kuli utawa tani kabeh, iku sapa kang arep dijaluki paeguh ? Mula bocah-bocah kabeh sinaua pegaweyan kang warna-warna wiwit kasar kongsi temekane alus. Sebab saiki jaman maju nanging ora kena yen mung ngarep-arep saka pucuking potlot bae iku bisa kapitunan gede. Mara digalih yen rakyat pada didi Kepala kantor kabeh, apa peprintahan bisa lumaku ? Mula iku ana babat lan bibit-bibite. Dene yen bibit lobor iku kurang trima nglunja-lunja supaya dadi lubis, iku dadine ngiwa utawa nyimpang saka patokan, ika banjur nggege (kasusu) mangsa, iku ing tembe mesti gela (kecuwan).
Dene manungsa ana kang dadi pangkat harkat drajat iku bisa uga ana babat lan bibite, turunan darahe (brayate) wong adi, mula kasebute Rahaden, mula kasebut Priya-priyayi Roh kang Edi, iku kang natuk supangate para Ratu kang ngrungkebi tanah wutahe, kang makmur apa kang tinandur bisa tukul kanti subur.
Dek jaman pecahe perang Kanjeng Pangeran Diponegara iku ora beda karo jaman pangungsen kang kita lakoni para Tumenggung, Bupati lan Pahlawan-pahlawan pada salin aran saemper wong tani, kongsi turun-tumurun, dadi kepetengan obor persasat wil ilang larine, nanging isih ana harkate. Bareng sungsang buwana balik timbul kayu jati pada mati, wit jarak pada meratak iku gambare saiki akeh putra lurah dadi Bupati lan kepala Compi, pada nyontoni bakti lan Ibu Pertiwi, kesenian asli Pribumi pada ditetangi, ngasih-asih murih kinasih ing embah buyut kita dek jaman kuna ya turunan pembela Kanjeng Pangeran Diponegara.
Mula iku ana babat bibit, woh kang kebanjiran anyut keplaut, saiki lagi bae arep pada tukul wiji kang apik. Mula yen kemeren marang kabegjan liyan, iku bisa dadi kasengsaran, mbanjur nyandak utang, utawa ngutangake iku marakake dadi rubes ngenes. Dene yen pancen niyat tetulung yen ngutangake aja ditagih, mengko yen pancen watak Priya-satriya, rak hiya dijujugake yen wis ana.
PEPENGET : sing sapa wis oleh petulunganing liyan, kudu diwales kang kanti gawe seneng, wis wajibe yen nyilih kudu ngulihake kanti apik-apik amrih